Το γαστρικό μανίκι, ή sleeve, ή επιμήκης γαστρεκτομή. Όπως και να το ονομάσουμε, είναι η πιο απλή, πιο δημοφιλής και από τις πιο αποτελεσματικές επεμβάσεις παχυσαρκίας. Έχω πραγματοποιήσει μερικές εκατοντάδες «γαστρικά μανίκια» και παραμένει η πρώτη μου επιλογή ως η επέμβαση με το καλύτερο προφίλ ασφαλείας σε σχέση με την αποτελεσματικότητα. Πάντα πίστευα ότι οι απλές λύσεις τις περισσότερες φορές είναι και οι καλύτερες. Γαστρικό μανίκι λοιπόν ως επέμβαση πρώτης γραμμής στην αντιμετώπιση της νοσογόνου παχυσαρκίας.
Γιατί υποβάλλεστε σε επέμβαση;
Η επέμβαση στην οποία θα υποβληθείτε δεν είναι κοσμητική επέμβαση. Στόχος είναι η απώλεια βάρους για τη βελτίωση της συνολικής σας υγείας. Έχει αποδειχθεί ότι τα συντηρητικά μέτρα (δίαιτες, φάρμακα, άσκηση) δεν έχουν μόνιμο αποτέλεσμα στην απώλεια βάρους. Οι χειρουργικές επεμβάσεις έχουν σχεδιασθεί ώστε ανάλογα με τα κιλά που πρέπει να χάσετε αλλά και τις διαιτητικές σας συνήθειες να προσφέρουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Στόχος είναι να ελεγχθούν όλες οι παθήσεις που συνοδεύουν την παχυσαρκία. Έχει διαπιστωθεί ότι με την απώλεια βάρους βελτιώνονται ή και εξαφανίζονται παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπέρταση, η υπνική άπνοια αλλά και ο κίνδυνος καρδιαγγειακών επεισοδίων.
Τι είναι το γαστρικό μανίκι;
Το γαστρικό μανίκι (λαπαροσκοπική επιμήκης γαστρεκτομή – Sleeve Gastrectomy) προέκυψε ως επέμβαση για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας πριν από αρκετά χρόνια. Περιληπτικά, πρόκειται για αφαίρεση ενός μεγάλου τμήματος του στομάχου χωρίς όμως να αλλάζει ουσιαστικά η ανατομία της πέψης και απορρόφησης της τροφής και των θρεπτικών συστατικών.
Στη sleeve αφαιρείται περίπου το 85% του στομάχου κατά τον επιμήκη άξονα. Το τμήμα του στομάχου που θα αφαιρεθεί ελευθερώνεται από το λίπος και τα αγγεία του και στη συνέχεια με τη βοήθεια εξελιγμένων εργαλείων (κοπτοράπτες) το στομάχι κόβεται και συρράπτεται ταυτόχρονα.
Τι είδους επέμβαση είναι η γαστρεκτομή “sleeve”;
Αποτέλεσμα της αφαίρεσης του μεγάλου τμήματος του στομάχου είναι να δημιουργείται ένας μακρύς σωλήνας σε συνέχεια του οισοφάγου που οδηγεί την τροφή προς το έντερο. Ο χειρουργημένος χάνει βάρος κυρίως μέσω του περιορισμού της λήψης τροφής αφού από το “σωλήνα” δεν μπορούν να περάσουν παρά μερικές κουταλιές σε κάθε γεύμα. Επιπλέον, η αφαίρεση του θόλου του στομάχου φαίνεται ότι σταματά την έκκριση συγκεκριμένων ορμονών που έχουν σχέση με την αίσθηση της “όρεξης”. Σήμερα θεωρείται μια πολύ καλή λύση για παχύσαρκους με BMI μεγαλύτερο από 35 και μικρότερο από 55. Αποτελεί επίσης εξαιρετική επιλογή ως πρώτο βήμα για ασθενείς με ΒΜΙ>55 που πρόκειται να υποβληθούν στο μέλλον σε χολοπαγκρεατική παράκαμψη.
Πως γίνεται η επέμβαση;
Η επέμβαση γίνεται λαπαροσκοπικά. Δηλαδή, με τέσσερις ή πέντε τομές του ενός εκατοστού εισέρχονται στην κοιλιά μία κάμερα και λεπτά εργαλεία. Η λαπαροσκοπική χειρουργική πλεονεκτεί διότι ο πόνος μετά το χειρουργείο είναι πολύ λιγότερος σε σχέση με την ανοικτή χειρουργική, η κινητοποίηση του ασθενούς γίνεται γρηγορότερα και αποφεύγονται πολλές επιπλοκές που έχουν σχέση με την τομή. Ειδικά στη χειρουργική της παχυσαρκίας, η λαπαροσκοπική οδός προσφέρει σημαντικό πλεονέκτημα διότι έχει διαπιστωθεί ότι παχύσαρκοι ασθενείς μετά από ανοικτή επέμβαση έχουν σημαντικά προβλήματα με το αναπνευστικό σύστημα αλλά και με την επούλωση της τομής τους.
Πόσα κιλά θα χαθούν μετά την επέμβαση;
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε από τη δική μας εμπειρία και όπως αυτά έχουν δημοσιευθεί, αναμένεται να χαθεί στον πρώτο χρόνο μετά την επέμβαση το 70% του πλεονάζοντος βάρους. Μετά τον πρώτο χρόνο, ο ρυθμός απώλειας βάρους μειώνεται. Κάποιοι, ανάλογα και με την πειθαρχία που θα επιδείξουν, θα καταφέρουν να φθάσουν στο ιδανικό για το ύψος τους βάρος. Λίγοι ασθενείς θα αποτύχουν στην απώλεια ικανού βάρους. Στις περιπτώσεις αυτές, το αίτιο είναι συνήθως η διαιτητική εκτροπή προς υδατάνθρακες – δηλαδή, η υπερβολική κατάναλωση γλυκών.
Τι επιπλοκές μπορεί να συμβούν μετά την επέμβαση;
Όλες οι ιατρικές πράξεις συνοδεύονται από κάποιο ποσοστό επιπλοκών. Χρέος μας είναι να κρατούμε αυτά τα ποσοστά όσο γίνεται χαμηλότερα. Στην περίπτωση της επιμήκους γαστρεκτομής, τα συνολικά ποσοστά επιπλοκών είναι χαμηλά (<5%). Μια πιθανή επιπλοκή αφορά τη διαφυγή από τη γραμμή συρραφής του στομάχου. Η επούλωση της περιοχής διαρκεί πάνω από επτά ημέρες και για το διάστημα αυτό απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή. Υπάρχει η πιθανότητα σε κάποιο σημείο να μην επουλωθεί το στομάχι και να ανοίξει μια μικρή “τρύπα”. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη διαρροή υγρών του στομάχου μέσα στην κοιλιά. Η επιπλοκή θα εκδηλωθεί με πόνο, πυρετό και οδηγεί σε μεγαλύτερη νοσηλεία. Η επιπλοκή αντιμετωπίζεται αρχικά με χορήγηση αντιβιοτικών, διακοπή της σίτισης και πιθανώς παροχέτευση της συλλογής που δημιουργείται. Οι εξετάσεις που πρέπει τότε να γίνουν είναι ακτινογραφία με λήψη γαστρογραφίνης (“διάβαση”) ή αξονική τομογραφία. Η εξέλιξη της επιπλοκής καθορίζει και την αντιμετώπισή της. Σε πολλούς ασθενείς το πρόβλημα λύνεται συντηρητικά αν και η παραμονή στο νοσοκομείο παρατείνεται αρκετά. Μερικοί ασθενείς με διαφυγή (περίπου ένας στους τέσσερις) μπορεί να αντιμετωπισθούν με γαστροσκόπηση και τοποθέτηση ενός νάρθηκα στο στομάχι (“stent”). Ο νάρθηκας αυτός αφαιρείται σε ένα μήνα και ενώ ο ασθενής έχει επιστρέψει σπίτι του. Σε λίγες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί νέα χειρουργική επέμβαση.
Στη δική μου εμπειρία, το ποσοστό διαφυγής είναι μικρότερο από 1%.
Άλλες επιπλοκές μπορεί να αφορούν το αναπνευστικό και το ουροποιητικό σύστημα (λοιμώξεις) οπότε πρέπει με συνέπεια να ακολουθήσετε τις οδηγίες που θα λάβετε. Επίσης, όπως είναι γνωστό, οι θρομβώσεις στις φλέβες των κάτω άκρων είναι συχνότερες στους παχύσαρκους ασθενείς.
Η επιμήκης γαστρεκτομή είναι αναστρέψιμη;
Σε περίπτωση αποτυχίας στην απώλεια βάρους ή εμφάνισης σοβαρής γαστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης, η επιμήκης γαστρεκτομή μπορεί να μετατραπεί σε άλλη βαριατρική επέμβαση. Το πλεονέκτημα της διατήρησης της φυσιολογικής οδού του γαστρεντερικού σωλήνα οδηγεί στη δυνατότητα μια “sleeve” να μπορεί να μετατραπεί σε γαστρικό by pass ή σε χολοπαγκρεατική παράκαμψη. Γενικά, εάν η αιτία της επανεπέμβασης είναι η αδυναμία απώλειας βάρους, η επέμβαση πρέπει να μετατρέπεται σε δυσαπορροφητική του τύπου της χολοπαγκρεατικής παράκαμψης.
Τι είναι το SASI-S;
Το “Single Anastomosis Stomach Ileal by pass with Sleeve Gastrectomy” είναι μια καινούρια πολύ ενδιαφέρουσα παραλλαγή του γαστρικού μανικιού. Με απλά λόγια, φτιάχνεται ένα γαστρικό μανίκι και αυτό ενώνεται με μια έλικα λεπτού εντέρου. Η τροφή έτσι μαζί με τον περιορισμό του μανικιού, δεν απορροφάται στο 100% αφού ένα τμήμα της παρακάμπτει μεγάλο μέρος του λεπτού εντέρου. Η επέμβαση βρίσκεται ακόμη στη φάση της έρευνας αλλά έχει μερικά μεγάλα σχεδιστικά πλεονεκτήματα. Περιμένουμε τα τελικά αποτελέσματα των μελετών οι οποίες μέχρι σήμερα είναι πολλά υποσχόμενες.
