Τα κονδυλώματα του πρωκτού θα εξαφανιστούν όταν προχωρήσει το παγκόσμιο εμβολιαστικό πρόγραμμα κατά του ιού HPV. Μέχρι τότε, θα σας απαλλάξουμε από τις ενοχλήσεις και θα σας προστατέψουμε από τον κίνδυνο με απλές κινήσεις. Η γνώση πάνω στην υπόθεση της HPV λοίμωξης έχει προχωρήσει πολύ και πλέον σήμερα γνωρίζουμε πως να κινηθούμε για την προστασία σας.
Τι είναι και από τι προκαλούνται τα κονδυλώματα;
Τα κονδυλώματα είναι το συχνότερο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα και προκαλείται από τον ιό HPV. Τα κονδυλώματα είναι μικρές δερματικές βλάβες που αναπτύσσονται στην περιοχή των γεννητικών οργάνων και γύρω ή και μέσα στον πρωκτό. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι ολόκληρη η περιοχή του δέρματος γύρω από τα γεννητικά όργανα και μέχρι τον πρωκτό θεωρούνται μια ενιαία ανατομική περιοχή. Κατά συνέπεια, ποτέ δεν χρειάζεται να αναρωτηθούμε γιατί τα κονδυλώματα εμφανίστηκαν στον πρωκτό και όχι σε άλλη περιοχή. Τα κονδυλώματα στην περιοχή του πρωκτού δεν σημαίνουν ότι ο ασθενής είχε πρωκτική επαφή. Τα κονδυλώματα θα εμφανιστούν οπουδήποτε στη γεννητική περιοχή.
Ο ιός μεταδίδεται πολύ εύκολα, συνήθως κατά τη σεξουαλική επαφή και χωρίς να απαιτείται ιδιαίτερος τραυματισμός του δέρματος. Από την επαφή και μετά, μπορεί να περάσουν εβδομάδες ή και μήνες πριν αναπτυχθούν τα κονδυλώματα. Κάποιοι ασθενείς που μολύνονται δεν εκδηλώνουν δερματικές βλάβες με αποτέλεσμα να μεταδίδουν τον ιό χωρίς να το γνωρίζουν. Σε κάποιους ανθρώπους, ο ιός δεν μπορεί να εξαφανισθεί ποτέ. Κάθε φορά που το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι αδύναμο, σε περιόδους μεγάλου στρες και κόπωσης, οι βλάβες μπορεί να εμφανιστούν ξανά. Επιπλέον, ένα άτομο μπορεί να μολυνθεί από διαφορετικούς τύπους του ιού.
Τι συμπτώματα έχουν τα κονδυλώματα;
Τα κονδυλώματα είναι μικρά οζίδια στο χρώμα του δέρματος και μπορεί να είναι μαλακά και εύθρυπτα ή σκληρά στη αφή ανάλογα με το δέρμα της περιοχής. Ο αριθμός, η ακριβής εντόπιση και η έκταση που καταλαμβάνουν διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένα συμπτώματα που να αποδίδονται στα κονδυλώματα εκτός από φαγούρα ή μικροαιμορραγίες όταν αυτά αναπτύσσονται μέσα στον πρωκτό ή στην ουρήθρα.
Η διάγνωση γίνεται από την κλινική εικόνα και επιβεβαιώνεται από τη βιοψία ενώ οι ασθενείς συνήθως ελέγχονται και για άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Συστήνεται επίσης η ενημέρωση και ο έλεγχος των σεξουαλικών συντρόφων.
Τι πρέπει να κάνετε αν έχετε κονδυλώματα;
Υπάρχουν μερικά βασικά βήματα που πρέπει να ακολουθήσουμε με τον ασθενή που υποπτεύεται ότι πάσχει από κονδυλώματα και HPV λοίμωξη. Αρχικά είναι απαραίτητη η καλή κλινική εξέταση η οποία συνοδεύεται από πρωκτοσκόπηση υψηλής ευκρίνειας (High Resolution Anoscopy). Η εξέταση μπορεί να γίνει στο πρωκτολογικό ιατρείο ή στο χώρο του χειρουργείου με ελαφρά μέθη. Εκεί θα χαρτογραφήσουμε τις βλάβες, θα χρησιμοποιήσουμε οξικό οξύ και ιώδιο για να αποκαλύψουμε ύποπτες αλλοιώαεις, θα λάβουμε βιοψίες και υλικό για κυτταρολογική εξέταση.
Αν οι βιοψίες αποδείξουν την ύπαρξη κονδυλώματος και HPV λοίμωξης, προχωράμε σε τυποποίηση του ιού από το εργαστήριο μοριακής βιολογίας. Οι διάφοροι τύποι του ιού των κονδυλωμάτων χωρίζονται σε «χαμηλού» και «υψηλού» κινδύνου. Αν βρεθεί τύπος ιού «υψηλού κινδύνου – high risk» τότε η παρακολούθηση πρέπει να είναι συχνότερη και η θεραπεία πιο επιθετική.
Ποια είναι η θεραπεία των κονδυλωμάτων;
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να αντιμετωπισθούν τα κονδυλώματα αλλά η πλήρης εκρίζωση της λοίμωξης μπορεί να είναι δύσκολη ή και αδύνατη. Στόχος συνήθως είναι η εξαφάνιση των δερματικών βλαβών η οποία μπορεί να επιτευχθεί με τη χρήση αλοιφών ή με την άμεση καταστροφή τους.
Οι συνήθεις συντηρητικές θεραπείες των κονδυλωμάτων περιλαμβάνουν τρεις ουσίες: την ποδοφυλλίνη, την ιμικιμόδη και την 5-φθοριο-ουρακίλη. Όλες είναι αποτελεσματικές αλλά χρειάζεται προσοχή στην εφαρμογή καθώς είναι αρκετά ερεθιστικές για το δέρμα.
Η καταστροφή των κονδυλωμάτων γίνεται με κρυοθεραπεία, καυτηριασμό με διαθερμία ή laser ή χειρουργική εξαίρεση. Όλες οι παραπάνω τεχνικές είναι ισοδύναμες αν και συχνά χρειάζονται παραπάνω από μία συνεδρίες. Η επιλογή θα γίνει ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες και μετά από καλή ενημέρωση του ασθενούς.
Παρά τη θεραπεία, ένας στους τέσσερεις ασθενείς θα έχει ξανά στο μέλλον κονδυλώματα από αναζωπύρωση της λοίμωξης. Σε αυτήν την περίπτωση, η θεραπεία πρέπει να επαναληφθεί. Η πορεία της λοίμωξης μπορεί να ελέγχεται περιοδικά με κυτταρολογική εξέταση του πρωκτού.
Υπάρχει σχέση ανάμεσα στα κονδυλώματα του πρωκτού και τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας;
Οι υψηλού κινδύνου τύποι του ιού HPV που προκαλούν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, προκαλούν και καρκίνο του πρωκτού. Ο τύπος λοιπόν του ιού πρέπει να ταυτοποιείται με τεχνικές μοριακής βιολογίας. Κάθε γυναίκα με κονδυλώματα ειδικά εάν έχει ιό υψηλού κινδύνου, πρέπει να ελέγχεται περιοδικά και με Pap test ανάλογα με τις διεθνείς οδηγίες.
Πόσο κινδυνεύει κάποιος που έχει κονδυλώματα να αναπτύξει καρκίνο πρωκτού;
Από τους 100 ασθενείς με υψηλού κινδύνου ιό HPV, οι 2 μετά από πολλά χρόνια μπορεί να αναπτύξουν καρκίνο του πρωκτού. Από την άλλη, σχεδόν όλοι οι καρκίνοι πρωκτού, σχετίζονται με HPV λοίμωξη. Γνωρίζουμε λοιπόν τη στενή σύνδεση της λοίμωξης αυτής με την κακοήθεια της περιοχής του πρωκτού. Πριν τον καρκίνο όμως αναπτύσσονται προ-καρκινικές βλάβες που ονομάζονται «δυσπλασίες». Η θεραπεία της δυσπλασίας μας προφυλάσσει από την ανάπτυξη καρκίνου.
Τι είναι η ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πρωκτού (Anal Intraepithelial Neoplasia – AIN) ;
Η ενδοεπιθηλιακή νεοπλασία του πρωκτού συναντάται όλο και συχνότερα, σχετίζεται με τα κονδυλώματα και μπορεί να αφορά από αόρατες βλάβες έως μικρού ή μεσαίου μεγέθους όγκους. H AIN έχει τρεις διαβαθμίσεις ανάλογα με το βαθμό δυσπλασίας και τον αντίστοιχο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου. Η υψηλής δυσπλασίας ΑΙΝ (AIN-3) είναι συνώνυμη της νόσου του Bowen ή πρωκτικό ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα in situ. Πρόκειται δηλαδή για το εντελώς αρχικό στάδιο ενός καρκίνου του πρωκτού.
Υπάρχουν παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης ΑΙΝ;
Ως βασικός παράγοντας κινδύνου θεωρείται η λοίμωξη με τον ιό HPV ο οποίος αναστέλλει το γονίδιο p53. Από τους διάφορους υποτύπους του ιού, οι πλέον επικίνδυνοι για ανάπτυξη όγκων θεωρούνται οι τύποι 16 και 18. Άλλος παράγοντας κινδύνου είναι η ανοσοκαταστολή κυρίως σε οροθετικούς ασθενείς με HIV και σε ασθενείς που έχουν υποστεί κάποια μεταμόσχευση.
Πως γίνεται η διάγνωση της ενδοεπιθηλιακής νεοπλασίας του πρωκτού;
Η διάγνωση γίνεται μετά από βιοψία όταν υπάρχουν συμπτώματα και ο ασθενής αναζητήσει ιατρική συμβουλή. Τις περισσότερες φορές η διάγνωση γίνεται τυχαία από βιοψίες που στέλνονται για άλλες επεμβάσεις στην περιοχή (αιμορροϊδες, πολύποδες κ.α.)
Πως αντιμετωπίζεται η ΑΙΝ;
Η τακτική αντιμετώπισης του ΑΙΝ, περιλαμβάνει περιορισμένες εκτομές ή καταστροφή του δέρματος με χρήση laser και διαδοχικές ταχείες βιοψίες για αναγνώριση του ορίου της βλάβης. Οι ασθενείς παρακολουθούνται κάθε 3-6 μήνες καθώς η υποτροπή είναι πιθανή.
Αν έχετε έναν επικίνδυνο τύπο του ιού HPV ενημερωθείτε και μείνετε κοντά μας στην παρακολούθηση. Έτσι δεν θα πάθετε ποτέ καρκίνο του πρωκτού.
