Έχουμε τοποθετήσει περισσότερους από 200 καθετήρες έγχυσης χημειοθεραπείας (τα γνωστά port). Πάντα με σεβασμό στο άγχος των ασθενών που περιμένουν να ξεκινήσουν τη θεραπεία τους. Είχαμε μόνο μία επιπλοκή μέχρι σήμερα που αντιμετωπίσθηκε άμεσα και αποτελεσματικά. Τοποθετούμε τα port πάντα παρουσία αναισθησιολόγου ώστε ο ασθενής μας να υποστεί τη μικρότερη δυνατή ενόχληση. Έχουμε πάντα στη αίθουσα το ακτινοσκοπικό μηχάνημα και το υπερηχογράφημα. Χρησιμοποιούμε όλες τις τεχνικές ώστε η επέμβαση να γίνει γρήγορα και με ασφάλεια. Βεβαιώνουμε πάντα τη σωστή λειτουργία και τοποθέτηση και ο ασθενής μπορεί να ξεκινήσει τη θεραπεία την ίδια ημέρα.
Τι είναι ο κώδωνας χημειοθεραπείας (port);
Το port είναι μια συσκευή που αποτελείται από ένα μικρό μεταλλικό θάλαμο σκεπασμένο με μια μεμβράνη σιλικόνης. Η συσκευή συνδέεται με ένα σωλήνα (καθετήρα) ο οποίος οδηγείται μέσα σε μια μεγάλη φλέβα του σώματος. Η συσκευή εμφυτεύεται ολόκληρη κάτω από το δέρμα ώστε ο ιατρός και ο ασθενής να μπορεί να την ψηλαφά χωρίς να την βλέπει και φυσικά χωρίς αυτή να είναι εκτεθειμένη σε μικρόβια του περιβάλλοντος.
Γιατί χρησιμοποιούνται τα port;
Ένα μεγάλο πρόβλημα για τους ασθενείς που πρέπει να λάβουν χημειοθεραπεία ή άλλες χρόνιες ενδοφλέβιες αγωγές είναι η καταστροφή των φλεβών των χεριών. Η βλάβη των φλεβών προξενείται από τις συχνές αιμοληψίες, τη χορήγηση ερεθιστικών ουσιών και τις συχνές θρομβώσεις. Η καταστροφή επέρχεται νωρίς και αποτελεί από τα πιο βασανιστικά προβλήματα των ογκολογικών ασθενών.
Πρόσθετος λόγος για τον οποίο χρησιμοποιούνται τα port είναι η ανάγκη για συνεχή και ελεγχόμενη χορήγηση χημειοθεραπευτικών φαρμάκων μέσω αντλιών οι οποίες απαιτούν πολύ καλή πρόσβαση στο φλεβικό σύστημα. Νεότερες τακτικές χημειοθεραπείας πρακτικά μπορούν να εφαρμοσθούν μόνο μέσω του port.
Τι εξετάσεις πρέπει να γίνουν πριν την επέμβαση;
Απαραίτητο είναι να ελεγχθεί η πηκτικότητα του αίματος και αν διαπιστωθεί αιμορραγική διάθεση αυτή να διορθωθεί. Σε μερικούς ασθενείς, είναι απαραίτητο να ελεγχθεί με έγχρωμο Doppler (υπερηχογράφημα) η βατότητα της φλέβας ώστε να γνωρίζουμε αν υπάρχει ήδη θρόμβος μέσα στον αυλό της. Σε αυτήν την περίπτωση, η τοποθέτηση δεν είναι ασφαλής και επιλέγεται άλλη οδός πρόσβασης.
Πότε πρέπει να τοποθετείται το port;
Το port πρέπει να τοποθετείται πριν την έναρξη της χημειοθεραπείας. Το συνηθέστερο λάθος είναι να συστήνεται η τοποθέτηση αφού έχει πρώτα ταλαιπωρηθεί ο ασθενής με θρομβώσεις και καταστροφές φλεβών. Η συσκευή είναι έτοιμη για χρήση αμέσως μετά την τοποθέτηση της.
Πως τοποθετούνται τα port;
Η τοποθέτηση γίνεται με τοπική αναισθησία αλλά με την παρουσία αναισθησιολόγου που φροντίζει η διαδικασία να είναι τελείως ανώδυνη. Συνήθως χρησιμοποιούνται οι μεγάλες φλέβες που βρίσκονται κάτω από την κλείδα (υποκλείδιος) ή στο λαιμό (σφαγίτιδα). Τις πιο πολλές φορές επιλέγεται η δεξιά πλευρά εκτός εάν στην περιοχή έχει προηγηθεί χειρουργείο ή θρόμβωση της φλέβας.
Μόλις εντοπισθεί η φλέβα, προωθούνται κατά σειρά ένα σύρμα, ένας διαστολέας και τελικά ο καθετήρας στο μεγαλύτερο αγγείο του θώρακα που είναι η άνω κοίλη φλέβα. Η πορεία του καθετήρα ελέγχεται συνεχώς από ακτινοσκοπικό μηχάνημα. Η ακτινοβολία που δέχεται ο ασθενής είναι ελάχιστη αλλά ο ιατρός και οι νοσηλευτές φορούν προστατευτικες ποδιές από μόλυβδο διότι η συχνή έκθεση στην ακτινοβολία μπορεί να είναι για αυτούς επικίνδυνη.
Στη συνέχεια ο καθετήρας τοποθετείται κάτω από το δέρμα και ενώνεται με τον κώδωνα (μεταλικό μέρος) μακρυά από το σημείο εμφύτευσης. Αυτή η πορεία του καθετήρα κάτω από το δέρμα τον προστατεύει από λοιμώξεις. Στο δέρμα τοποθετούνται ράμματα που απορροφώνται από τον οργανισμό. Όλη η επέμβαση διαρκεί περίπου 30 λεπτά.
Τι φροντίδα απαιτείται στη συνέχεια;
Μπορεί να χρειασθεί να πάρετε αντιβίωση για μία ημέρα. Σε 24 ώρες, ο ασθενής μπορεί να κάνει μπάνιο και πρακτικά να ξεχάσει ότι έχει μια συσκευή εμφυτευμένη. Οι νοσηλευτές και ο ιατρός σας θα σας ενημερώσουν ότι μετά από κάθε χρήση αλλά και ανά περιόδους, το port πρέπει να ξεπλένεται με διάλυμα φυσιολογικού ορού και ηπαρίνης. Η ηπαρίνη είναι ένα φάρμακο που εμποδίζει την πήξη του αίματος μέσα στη συσκευή.
Τι επιπλοκές έχει η τοποθέτηση του port;
Κατά την τοποθέτηση υπάρχουν δύο πιθανοί κίνδυνοι. Η εύρεση της φλέβας και η είσοδος σε αυτή γίνεται ακολουθώντας συγκεκριμένα ανατομικά οδηγά σημεία και με τη βοήθεια υπερηχογραφήματος. Σε ποσοστό μικρότερο του 1% μπορεί η βελόνα να τρυπήσει τον πνεύμονα. Σε αυτήν την περίπτωση δημιουργείται πνευμοθώρακας και μπορεί να χρειασθεί να τοποθετηθεί ένας δεύτερος καθετήρας χαμηλά στο θώρακα ώστε να αντλείται ο αέρας που διαφεύγει από τον πνεύμονα. Αντίστοιχα μπορεί στο θώρακα να τρέξει αίμα οπότε δημιουργείται αιμοθώρακας. Η θεραπεία του είναι αντίστοιχη. Και οι δύο επιπλοκές μαζί δεν συμβαίνουν συχνότερα από έναν στους εκατό ασθενείς. Σε περισσότερες από 200 τοποθετήσεις είχαμε μία περίπτωση πνευμοθώρακα την οποία αντιμετωπίσαμε άμεσα.
Υπάρχουν μακροχρόνια προβλήματα από τα port;
Σε βάθος χρόνου, αλλά ευτυχώς σπάνια, τα port μπορεί να εμφανίσουν τρία προβλήματα. Να μολυνθούν από κάποιο μικρόβιο όπου ο ασθενής εμφανίζει πυρετό και κακουχία, να θρομβωθούν δηλαδή να πήξει το αίμα μέσα στο port ή στη φλέβα και τέλος απλά να χαλάσουν, δηλαδή να χάσουν τη θέση τους ή να αποσυνδεθεί ο καθετήρας από τον κώδωνα. Συνήθως αυτά τα προβλήματα οδηγούν σε αφαίρεση της συσκευής.
Πότε και πως αφαιρούνται τα port;
Την εντολή για αφαίρεση του port τη δίνει ο ογκολόγος είτε επειδή δεν είναι πια απαραίτητο, είτε επειδή υπήρξε κάποια από τις επιπλοκές που αναφέρθηκαν προηγουμένως. Η αφαίρεση γίνεται πολύ πιο απλά από την τοποθέτηση, με τοπική αναισθησία και σε επίπεδο εξωτερικού ιατρείου.
Τι είναι ο καθετήρας PiCC;
Ο καθετήρας PiCC είναι ένας μακρύς καθετήρας που ξεκινώντας από μια φλέβα του χεριού, φθάνει βαθειά στις μεγάλες φλέβες του θώρακα. Χρησιμοποιείται αντί του port αλλά έχει μικρότερη διάρκεια ζωής. Στα πλεονεκτήματα είναι ότι τοποθετείται με τοπική αναισθησία και πρακτικά δεν έχει επιπλοκές. Το PiCC είναι σωτήριο για ασθενείς με σοβαρά προβλήματα καθώς μπορεί να τοποθετηθεί ακόμη και στο σπίτι του ασθενούς.
Η εμπειρία μας στην τοποθέτηση Port-a-Cath
Με την αυστηρή εφαρμογή όλων των κανόνων, έχουμε μειώσει τις πιθανές επιπλοκές σε επίπεδα χαμηλότερα της διεθνούς εμπειρίας. Βοηθούμε με κάθε τρόπο τους ασθενείς μας να ολοκληρώνουν τη θεραπεία με τη μικρότερη δυνατή ταλαιπωρία.
