Εκκολπωματική Νόσος

Τα εκκολπώματα είναι εξαιρετικά συχνά και ειδικά στην τρίτη ηλικία. Υπολογίζεται ότι δύο στους τρεις ανθρώπους ένω των 80 ετών έχουν εκκολπώματα.

Τις περισσότερες φορές, δεν έχουν κανένα σύμπτωμα και η διάγνωση γίνεται τυχαία κατά τη διάρκεια μιας κολονοσκόπησης. Όταν υπάρχουν συμπτώματα, αυτά συγχέονται πολύ με την εικόνα του ευερέθιστου εντέρου ή κάποιας αδιευκρίνιστης κολίτιδας. Μπορεί να υπάρχει δυσκοιλιότητα αλλά και μερικές φορές διάρροια, πόνοι στο αριστερό πλάγιο της κοιλιάς ή και αίμα κατά την κένωση. Φαίνεται λοιπόν ότι τα εκκολπώματα δεν έχουν ειδικά συμπτώματα αλλά μοιράζονται τα συνηθισμένα συμπτώματα των γνωστών παθήσεων του εντέρου.

Οι επιπλοκές των εκκολπωμάτων είναι κυρίως δύο: η φλεγμονή και η αιμορραγία. Οι περισσότεροι άνθρωποι με εκκολπώματα δεν θα αντιμετωπίσουν ποτέ επιπλοκές από αυτά. Από την άλλη πλευρά, είναι εντυπωσιακό ότι οι μισοί από τους ανθρώπους που θα νοσηλευθούν για κάποια επιπλοκή των εκκολπωμάτων δεν γνώριζαν καν ότι τα έχουν.

Η οξεία εκκολπωματίτιδα είναι φλεγμονή του τοιχώματος του εντέρου που πιστεύουμε ότι  ξεκινά από κάποιο εκκόλπωμα. Η παλιά και βολική θεωρία λέει ότι ένα εκκόλπωμα φλεγμαίνει όταν αποφραχθεί το στόμιο του παγιδεύοντας κόπρανα και μικρόβια. Σήμερα δεν είμαστε πολύ σίγουροι για την αιτία. Πιθανώς, πρόκεται για γενικευμένη φλεγμονώδη αντίδραση του οργανισμού απέναντι στο ίδιο το τοίχωμα του εντέρου. Η φλεγμονή εκδηλώνεται με πόνο στο αριστερό μέρος της κοιλιάς, πυρετό, δυσκοιλιότητα ή διάρροια αλλά και μικρή απώλεια αίματος.

Δεν μπορούμε να προβλέψουμε τη βαρύτητα της επιπλοκής αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις αρκεί η χορήγηση αντιβίωσης και ο περιορισμός της τροφής για λίγες ημέρες. Εάν όμως συμβεί διάτρηση του εντέρου, αυτή μπορεί εξελιχθεί σε απόστημα μέσα στην κοιλιά ή γενικευμένη περιτονίτιδα. Στις βαρύτερες μορφές της επιπλοκής μπορεί να απαιτηθούν αρκετές παρεμβάσεις όπως η παροχέτευση ενός αποστήματος υπό αξονικό τομογράφο, η λαπαροσκόπηση με πλύση της κοιλιάς και παροχέτευση και φυσικά η ανοικτή επέμβαση.

Αλλεπάλληλα επεισόδια εκκολπωματίτιδας μπορεί να στενέψουν πολύ το έντερο με αποτέλεσμα χρόνια δυσκοιλιότητα ή και επεισόδια ειλεού. Σε σπάνιες περιπτώσεις, έντονες φλεγμονές μπορεί να δημιουργήσουν συρίγγια με άλλα όργανα. Συρίγγια μπορεί να δημιουργηθούν ανάμεσα στο έντερο και την ουροδόχο κύστη ή τον κόλπο. Ειδικά σε γυναίκες με παλαιά υστερεκτομή η πιθανότητα ανάπτυξης συριγγίων είναι μεγαλύτερη. Αυτές οι επιπλοκές αντιμετωπίζονται χειρουργικά.

Από μελέτες έχει φανεί ότι ασθενείς που λαμβάνουν αντιφλεγμονώδη φάρμακα, διαβητικοί, ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα και ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτικά έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποστούν τις επιπλοκές των εκκολπωμάτων.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, τα εκκολπώματα μπορεί να οδηγήσουν τον ασθενή στο νοσοκομείο με αιμορραγία. Οι αιμορραγίες αυτές συνήθως δεν είναι απειλητικές για τη ζωή αλλά απαιτούν μεταγγίσεις.

Ο ασθενής με εκκολπώματα μπορεί να χρειαστεί επείγον χειρουργείο για μια επιπλοκή όπως η ελεύθερη διάτρηση με περιτονίτιδα ή η αιμορραγία. Προσπαθούμε να αποφεύγουμε τα επείγοντα χειρουργεία εκτός φυσικά αν η επιπλοκή είναι απειλητική και προέχει να σωθεί η ζωή του ασθενούς. Σε αυτές τις περιπτώσεις, θα είμαστε εκεί, όλη η ομάδα, και θα ξεπεράσουμε τη δυσκολία γρήγορα και με ασφάλεια.

Χειρουργείο όμως μπορεί να χρειαστεί και σε ασθενείς που λόγω πολλών φλεγμονών έχουν έντονα συμπτώματα δυσκοιλιότητας ή και απόφραξης του εντέρου. Εδώ, υπάρχει χρόνος για να σχεδιαστεί η καλύτερη επέμβαση για τις ανάγκες του ασθενούς και όλη η νοσηλεία να είναι γρήγορη, ανώδυνη και χωρίς αγωνίες.

Όχι. Το μόνο πρόβλημα που δημιουργείται είναι ότι τα συμπτώματα της εκκολπωματικής νόσου μοιάζουν πολύ με αυτά ενός καρκίνου στο έντερο. Η διάγνωση μπαίνει μόνο με κολοσκόπηση. Σε επείγουσες καταστάσεις, μπορεί να είναι αδύνατο για το χειρουργό να διακρίνει ανάμεσα στην καλοήθη εκκολπωματίτιδα και έναν καρκίνο του εντέρου. Τότε, είναι υποχρεωμένος να αντιμετωπίσει τον ασθενή σαν να είχε μια κακοήθεια. Η απάντηση δίνεται τελικά από την ιστολογική έκθεση του τμήματος του εντέρου που αφαιρείται.

Η μόνη γνωστή και μελετημένη τακτική προστασίας από τα εκκολπώματα αλλά και τις επιπλοκές τους είναι η καταναλωση τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες.